Η πρόσφατη ενεργοποίηση δασμών από τη διοίκηση Donald Trump στον κλάδο των αυτοκινήτων και εξαρτημάτων στις ΗΠΑ πυροδοτεί σημαντικές ανακατατάξεις στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία.
Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με εναλλακτικές λύσεις όπως η χρήση “bonded warehouses” (αποθήκες υπό τελωνειακή σύμβαση), αναδεικνύει απολύτως τις προκλήσεις που έρχονται για την εφοδιαστική αλυσίδα και τις διεθνείς επενδύσεις.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επιβάλλει δασμό 25 % στις εισαγωγές επιβατικών οχημάτων και ελαφρών φορτηγών στο πλαίσιο της προεδρικής διακήρυξης «Adjusting Imports of Automobiles and Automobile Parts Παράλληλα, εισαγωγές εξαρτημάτων αυτοκινήτων επηρεάζονται επίσης με 25 % δασμό από τις 3 Μαΐου 2025, για προϊόντα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της συμφωνίας USMCA ή άλλων προσαρμοσμένων κανόνων.
Το αποτέλεσμα είναι ότι εισαγωγείς στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ σπεύδουν να μεταφέρουν αγαθά σε αποθηκευτικούς χώρους υπό τελωνειακή σύμβαση (bonded warehouses), ώστε να καθυστερήσουν ή και να ελαχιστοποιήσουν τον δασμό. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αυτές οι αποθήκες «υπό τελωνειακή σύμβαση» γεμίζουν με ρυθμό ρεκόρ και οι τιμές μίσθωσης του χώρου εκτοξεύονται.
Με βάση τις εξελίξεις αυτές, γίνεται σαφές πως οι παραγωγοί αυτοκινήτων, οι προμηθευτές εξαρτημάτων, καθώς και οι διακινητές μετακομίζουν στρατηγικά. Για παράδειγμα, προμηθευτές όπως η Valeo και η Novares επιβάλουν στους πελάτες τους την καταβολή έξτρα κόστους για να καλύψουν τον νέο δασμό, καθότι οι δασμοί αυτοί αυξάνουν σημαντικά τα λειτουργικά κόστη.
Η νέα πολιτική έχει πολλαπλές επιπτώσεις. Για την ευρωπαϊκή και ασιατική αυτοκινητοβιομηχανία, και ειδικά για παραγωγές που εξάγονται προς τις ΗΠΑ, τα νέα δεδομένα δημιουργούν έντονη αβεβαιότητα. Για το Μεξικό, όπου το 70 % της παραγωγής οχημάτων κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ, ανοίγει ο κίνδυνος συσσωρευμένων απωλειών.
Ταυτόχρονα, η χρήση των bonded warehouses προσφέρει προσωρινή ανακούφιση. Η διαδικασία επιτρέπει την εισαγωγή αγαθών «σε ορφάνια», δηλαδή χωρίς άμεση τελωνειακή εκκαθάριση, ώστε να μεταπωληθούν ή μεταφερθούν με διαφορετικό τρόπο, αποφεύγοντας προσωρινά τον δασμό ή μεταθέτοντας την εκκαθάριση σε χρόνο – επιλογή που δίνει ευελιξία ρευστότητας και χρονικό περιθώριο προσαρμογής.
Από την ελληνική σκοπιά, η εξέλιξη είναι σημαντική. Η Ελλάδα δεν είναι παραγωγός αυτοκινήτων μεγάλου όγκου εξαγωγής προς τις ΗΠΑ, όμως οι διεθνείς παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής και εφοδιασμού επηρεάζονται και η ελληνική αγορά θα ορατοποιήσει δευτερογενώς τις πιέσεις στις τιμές, στα κόστη εισαγωγών και στα logistics. Έτσι, επιχειρήσεις του κλάδου στην Ελλάδα οφείλουν να παρακολουθούν στενά αυτές τις διεθνείς μεταβολές.
Συμπερασματικά, τα νέα δασμικά μέτρα των ΗΠΑ και η προσφυγή σε αποθήκες υπό τελωνειακή σύμβαση δείχνουν πως η παγκοσμιοποιημένη αυτοκινητοβιομηχανία εισέρχεται σε μια νέα φάση αναδιάρθρωσης. Η πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα, η ανάγκη για μεγαλύτερη εγχώρια δραστηριότητα, καθώς και η ανάγκη στρατηγικής προσαρμογής σε εισαγωγείς και παραγωγούς καθίστανται κεντρικά ζητήματα.
Αναμφίβολα οι δασμοί στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία είναι παρά φύση. Η ιστορία έχει δείξει ότι η απομόνωση και οι εμπορικοί φραγμοί δεν ευνοούν καμία οικονομία, πόσο μάλλον τη μεγαλύτερη του πλανήτη. Είναι, λοιπόν, σχεδόν βέβαιο πως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα αναγκαστεί να κάνει πίσω. Ειδάλλως, θα μετατρέψει τη χώρα του σε μια κοσμοπολίτικη Βόρεια Κορέα, όπου θα ζουν πλουσιοπάροχα οι λίγοι φίλοι και φτωχικά οι πολλοί.