Η τραγωδία του Χέιζελ: Μια μαύρη σελίδα στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου

Σαν σήμερα πριν από σαράντα χρόνια υπήρξε μια από τις πιο μαύρες σελίδες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, όπου 39 οπαδοί έχασαν τη ζωή τους πριν από τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Χέιζελ ανάμεσα στη Λίβερπουλ και τη Γιουβέντους.

Στις 29 Μαΐου 1985, ο ποδοσφαιρικός κόσμος βίωσε μια από τις πιο σκοτεινές στιγμές του. Στο στάδιο Χέιζελ των Βρυξελλών, λίγο πριν την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης μεταξύ της Γιουβέντους και της Λίβερπουλ, μια τραγωδία άλλαξε για πάντα το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.

Και οι δύο ομάδες έφτασαν στον τελικό ως κορυφαίες δυνάμεις, η Λίβερπουλ ως πρωταθλήτρια Αγγλίας και κάτοχος του τροπαίου, και η Γιουβέντους ως πρωταθλήτρια Ιταλίας και νικήτρια του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Πάνω από 58.000 θεατές είχαν συγκεντρωθεί στο Χέιζελ, με περίπου 25.000 οπαδούς από κάθε ομάδα και τους υπόλοιπους στην «ουδέτερη» ζώνη.

Η επιλογή του γηπέδου, όμως, αποδείχθηκε μοιραία. Το Χέιζελ, παρωχημένο και με σοβαρά προβλήματα ασφαλείας, ήταν ακατάλληλο για ένα τέτοιο γεγονός. Παρά τις προειδοποιήσεις των δύο ομάδων προς την UEFA, ο τελικός δεν μεταφέρθηκε.

Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη. Η νίκη της Λίβερπουλ επί της Ρόμα στον τελικό του 1984, μετά από επεισοδιακή αναμέτρηση, είχε αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς. Οι φήμες για πιθανά αντίποινα δημιουργούσαν ένα κλίμα εκρηκτικό.

Την ημέρα του αγώνα, το αλκοόλ και οι προκλήσεις οδήγησαν σε συγκρούσεις. Η «ουδέτερη» ζώνη (τομέας Ζ), που βρισκόταν ανάμεσα στους οπαδούς των δύο ομάδων, είχε καταληφθεί κυρίως από οπαδούς της Γιουβέντους. Περίπου μία ώρα πριν την έναρξη, οπαδοί της Λίβερπουλ έσπασαν τον φράχτη και όρμησαν στον τομέα Ζ.

Στον πανικό που ακολούθησε, πολλοί προσπάθησαν να διαφύγουν, αλλά εγκλωβίστηκαν σε έναν τοίχο που τελικά κατέρρευσε. Ο απολογισμός ήταν τραγικός. 39 νεκροί (32 Ιταλοί, 4 Βέλγοι, 2 Γάλλοι και 1 Βορειοϊρλανδός) και περίπου 600 τραυματίες, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά. Παρά τις εκκλήσεις της Γιουβέντους, η UEFA και οι βελγικές αρχές αποφάσισαν να διεξαχθεί ο αγώνας. Η Γιουβέντους νίκησε 1-0 με πέναλτι του Μισέλ Πλατινί, αλλά η νίκη ήταν ανώδυνη.

Η ευθύνη βάρυνε τους Άγγλους χούλιγκαν, την κακή οργάνωση, την ανεπαρκή αντίδραση της αστυνομίας και την κατάσταση του σταδίου. Η UEFA απέκλεισε τους αγγλικούς συλλόγους από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενώ η Λίβερπουλ τιμωρήθηκε με εξαετή αποκλεισμό. Δεκατέσσερις οπαδοί της Λίβερπουλ καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία εξ αμελείας.

Το Χέιζελ σημάδεψε μια στροφή στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ακολούθησαν αναβαθμίσεις σταδίων, αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας και η απαγόρευση του αλκοόλ στις κερκίδες. Η τραγωδία, μαζί με την καταστροφή στο Χίλσμπορο, οδήγησε σε μεταρρυθμίσεις που έκαναν τα στάδια ασφαλέστερα. Το Χέιζελ παραμένει σύμβολο της βίας, της κακής οργάνωσης και της αδιαφορίας για την ασφάλεια των θεατών. Γιουβέντους και Λίβερπουλ τιμούν κάθε χρόνο τη μνήμη των θυμάτων, υπενθυμίζοντας ότι το ποδόσφαιρο δεν πρέπει ποτέ να είναι πάνω από την ανθρώπινη ζωή.