Ρόμα - Νάπολι: Η ιστορία του Derby del Sole που γέννησε το μίσος μεταξύ τους

Το μεγάλο ντέρμπι της 13ης αγωνιστικής στην Ιταλία, το Derby del Sole, ανάμεσα σε Ρόμα και Νάπολι (30/11, 21:45), κρύβει μία ιστορία αδελφοποίησης που κατέληξε σε σχέση μίσους.

Είναι δυνατόν δύο ομάδες που κάποτε θεωρούνταν «αδελφές» να εξελιχθούν σε ορκισμένους εχθρούς; Στην περίπτωση της Νάπολι και της Ρόμα, η απάντηση είναι καταφατική. Μια σχέση που θεμελιώθηκε στη φιλία και τον αμοιβαίο σεβασμό, μετατράπηκε σε μια βίαιη αντιπαλότητα που οδήγησε ακόμα και σε τραγωδίες. Αυτή είναι η ιστορία του «Derby del Sole».

Στο ιταλικό ποδόσφαιρο, ο όρος «gemellaggio», που σημαίνει αδελφοποίηση, είναι ευρέως διαδεδομένος. Περιγράφει τις στενές σχέσεις φιλίας μεταξύ οπαδών διαφορετικών ομάδων, μετατρέποντας τις μεταξύ τους αναμετρήσεις σε γιορτή. Σε αυτούς τους αγώνες, το πάθος δίνει τη θέση του σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει περισσότερο φιλικό προετοιμασίας, με τους οπαδούς να παρακολουθούν συχνά μαζί τον αγώνα.

Το κοινό μίσος για τον Βορρά

Αυτές οι συμμαχίες συχνά βασίζονται σε ένα κοινό στοιχείο, όπως ένα αμοιβαίο μίσος για έναν τρίτο αντίπαλο. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι η διαχρονική αδελφοποίηση των οπαδών της Φιορεντίνα με εκείνους της Τορίνο, που τους ενώνει η κοινή τους αντιπάθεια για τη Γιουβέντους.

Μια τέτοια, λιγότερο γνωστή σήμερα, σχέση υπήρχε και μεταξύ των Ultras της Νάπολι και της Ρόμα. Το «Derby del Sole» (Ντέρμπι του Ήλιου) ήταν κάποτε μια γιορτή φιλίας, με το κοινό μίσος για τον πλούσιο ιταλικό Βορρά να ενώνει τις δύο πόλεις. Το κοινωνικό χάσμα Βορρά-Νότου και η αντιπαλότητα με τις ομάδες του Μιλάνου (Ίντερ, Μίλαν) και του Τορίνο (Γιουβέντους) αποτελούσαν τον πυρήνα αυτής της συμμαχίας. Επιπλέον, η έλλειψη τίτλων σε σύγκριση με τους γίγαντες του Βορρά ήταν ένας ακόμη συνδετικός κρίκος.

Το πρώτο «Derby del Sole» διεξήχθη το 1928, και με την πάροδο των δεκαετιών, ο δεσμός ισχυροποιήθηκε. Τη δεκαετία του 1950, η ανταλλαγή σημαιών πριν από τους αγώνες και η παρουσία οπαδών και των δύο ομάδων αναμεμειγμένων στις εξέδρες ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Ακόμα και συντριπτικά αποτελέσματα, όπως η νίκη της Ρόμα με 8-0 το 1959, δεν κατάφεραν να κλονίσουν αυτή τη φιλία.

Η άφιξη του Ντιέγκο και η ρήξη των σχέσεων

Η έλευση του Ντιέγκο Μαραντόνα στη Νάπολη άλλαξε τις ισορροπίες. Οι «παρτενοπέι» μετατράπηκαν σε διεκδικητές του τίτλου, όπως και η Ρόμα που είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα το 1983. Η φράση «Vieni a Napoli» (Έλα στη Νάπολι), που έλεγε ο Μαραντόνα στον φίλο του και αρχηγό της Ρόμα, Μπρούνο Κόντι, έμεινε στην ιστορία, συμβολίζοντας το εορταστικό κλίμα που επικρατούσε.

Η οριστική ρήξη ήρθε τη σεζόν 1987/88. Στις 25 Οκτωβρίου 1987, η Ρόμα υποδέχθηκε την πρωταθλήτρια Νάπολι. Οι γηπεδούχοι προηγήθηκαν με τον Προύτσο, αλλά οι φιλοξενούμενοι, παρότι έπαιζε με εννέα παίκτες, ισοφάρισε με κεφαλιά του Φραντσίνι. Μετά τη λήξη του αγώνα, ο μέσος της Νάπολι, Σαλβατόρε Μπάνι, έκανε μια προκλητική χειρονομία προς τους οπαδούς της Ρόμα και κάπως έτσι ξεκίνησε η έχθρα...

Αυτή η κίνηση θεωρήθηκε τεράστια προσβολή από τους «τζιαλορόσι» και αποτέλεσε τη σπίθα που άναψε τη φωτιά. Η φιλία είχε τελειώσει. Αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι αποδοκιμασίες των οπαδών της Ρόμα προκάλεσαν την αντίδραση του Μπάνι, το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο και δεν άλλαζε.

Η έχθρα εδραιώθηκε τα επόμενα χρόνια. Το 2001, η Ρόμα διεκδικούσε το τελευταίο της πρωτάθλημα μέχρι σήμερα και χρειαζόταν τη νίκη την τελευταία αγωνιστική. Ο λόγος; Την προηγούμενη αγωνιστική, η ήδη υποβιβασμένη Νάπολι την υποχρέωσε σε ισοπαλία 2-2 στο San Paolo, στερώντας της την ευκαιρία να πανηγυρίσει πρόωρα τον τίτλο και επιβεβαιώνοντας ότι η παλιά φιλία είχε μετατραπεί σε βαθύ μίσος.

Σε έναν αγώνα που έμελλε να μείνει στην ιστορία, περισσότεροι από 10.000 οπαδοί της Ρόμα ταξίδεψαν στη Νάπολη με την ελπίδα να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκείνη την ημέρα, εντός και εκτός του γηπέδου, μνημονεύονται μέχρι και σήμερα στην Ιταλία, σημαδεύοντας την αρχή μιας αδυσώπητης έχθρας, με πολλούς να χαρακτηρίζουν τα επεισόδια ως τα χειρότερα στην ιστορία του ιαλικού ποδοσφαίρου.

Οι Ναπολιτάνοι, γνωστοί για το παθιασμένο ταμπεραμέντο τους, δεν άφησαν την πρόκληση αναπάντητη. Τα επόμενα χρόνια, οι μεταξύ τους αναμετρήσεις μετατράπηκαν σε πεδία μάχης. Επεισόδια, συλλήψεις, συγκρούσεις με την αστυνομία και επιθέσεις στα πούλμαν των ομάδων έγιναν μια ζοφερή ρουτίνα, με τις αρχές να χαρακτηρίζουν αυτά τα παιχνίδια ως ύψιστου κινδύνου.

Η πρώτη οργανωμένη «απάντηση» των Ναπολιτάνων ήρθε λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής τους στη Ρώμη. Η εικόνα χιλιάδων οπαδών να εξέρχονται από τον σιδηροδρομικό σταθμό, περνώντας μέσα από έναν στενό κλοιό που είχαν δημιουργήσει οι carabinieri, θύμιζε στρατιωτική πομπή έτοιμη για πόλεμο και το σχετικό βίντεο παραμένει εμβληματικό μέχρι σήμερα.

Ο τελικός της ντροπής

Η κορύφωση της βίας ήρθε στις 3 Μαΐου 2014. Η Νάπολι αντιμετώπιζε τη Φιορεντίνα στον τελικό του Coppa Italia στη Ρώμη. Αν και η Ρόμα δεν συμμετείχε, οι οπαδοί της βρήκαν την ευκαιρία για εκδίκηση. Ο Μάσιμο Ντε Σάντις, πρώην ηγετικό στέλεχος των οργανωμένων της Ρόμα, συνάντησε οπαδούς της Νάπολι και η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Ο οπαδός της Νάπολι, Τσίρο Εσπόζιτο, πυροβολήθηκε στην πλάτη από τον Ντε Σάντις και, μετά από 53 ημέρες νοσηλείας σε κρίσιμη κατάσταση, υπέκυψε στα τραύματά του.

Η είδηση εξαπλώθηκε αστραπιαία στο στάδιο, προκαλώντας υστερία στο πέταλο των οπαδών της Νάπολι. Ο τελικός καθυστέρησε δραματικά, με τους διαιτητές και τους διοργανωτές να αναγκάζονται να διαπραγματευτούν με τον αρχηγό των Ultras για να ηρεμήσει τους οπαδούς και να ξεκινήσει ο αγώνας. Αυτή η κίνηση κατέδειξε και την αδυναμία των αρχών να εγγυηθούν την ασφάλεια των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα έδειξε την τεράστια επιρροή που ασκούν οι οργανωμένοι οπαδοί στην ιταλική κοινωνία.

Για τη δολοφονία του Εσπόζιτο, ο Ντε Σάντις καταδικάστηκε αρχικά σε 26 χρόνια κάθειρξη, ποινή που μειώθηκε στα 16 το 2018. Δύο οπαδοί της Νάπολι που ενεπλάκησαν στα επεισόδια καταδικάστηκαν σε οκτώ μήνες φυλάκισης. Λίγους μήνες αργότερα, ένας οργανωμένος οπαδός της Ρόμα που εργαζόταν στη Νάπολη δέχθηκε επίθεση με μαχαίρι, αλλά κατάφερε να γλιτώσει με ελαφρά τραύματα.

Το μίσος έχει πλέον ριζώσει βαθιά και στις δύο πλευρές. Για τον λόγο αυτό, οι μετακινήσεις οπαδών στα μεταξύ τους παιχνίδια έχουν απαγορευτεί, καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιος θα θελήσει να συνεχίσει τη βεντέτα. Για τη Ρώμη και τη Νάπολη, δύο πόλεις που ζουν και αναπνέουν για το ποδόσφαιρο, το Derby del Sole έχει σημαδευτεί ανεξίτηλα από τη βία, αποτελώντας ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του calcio. Αποτελεί ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα του πάθους και της... τρέλας που έχουν οι Ιταλοί για το ποδόσφαιρο και σε τι σημείο μπορεί να φτάσουν.

Τη δεδομένη στιγμή, το μεγάλο ντέρμπι ανάμεσα στις δύο ομάδες δείχνει να είναι το πιο σημαντικό, αφού βρίσκονται σε απόσταση δύο βαθμών μεταξύ τους, με τη Ρόμα να έχει 27 και τη Νάπολι 25. Με τη Μίλαν στους 28 και την πρώτη θέση, οι Ρωμαίοι θέλουν τη νίκη, για να βρεθούν ξανά στην κορυφή της Serie A, αλλά και να αποδείξουν πως φέτος είναι άξιοι διεκδικητές του τίτλου.