Όταν ο Πελέ μίλησε για τον… Πελέ – Η όραση, η αντιπαλότητα με τους Αργεντινούς και η φτώχεια
i

Πελέ/Photo by Marc Atkins/Getty Images/ideal images

Όταν ο Πελέ μίλησε για τον… Πελέ – Η όραση, η αντιπαλότητα με τους Αργεντινούς και η φτώχεια

Ευγενία Κουντούρη • 10:39 - 30.12.2022 / Ανανεώθηκε: 14:34 - 23.01.2023

Ο ρατσισμός, η φτώχεια, η αναγνώριση και η απόλυτη αποθέωση. Το 2007 ο Πελέ διηγήθηκε το παραμύθι της ζωής του.

Το 2007 κυκλοφόρησαν τα απομνημονεύματα του Πελέ, ένα έργο στο οποίο εκτός από ντρίμπλες και μεγάλα γκολ, ο ίδιος αφηγήθηκε πώς ήταν μια ζωή που ξεκίνησε στη φτώχεια και τελείωσε με παγκόσμια φήμη. Στις σελίδες χωράνε ιστορίες από τον ρατσισμό που βίωσε και τις πρώτες αγάπες, μέχρι τα αιώνια πάρτι και τα γυρίσματα ταινιών με σταρ του Χόλιγουντ. Ας δούμε μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του «βασιλιά».

Φτώχεια και καταγωγή

Η παιδική ηλικία του Πελέ στο Μπαουρού τη δεκαετία του '40 ήταν εκείνη ενός Βραζιλιάνου αγοριού σε μια οικογένεια στην οποία δεν περίσσευε τίποτα. Η ποδοσφαιρική καριέρα του πατέρα του Dondinho δεν είχε φέρει αρκετά έσοδα στο σπίτι. Έτσι ο Πελέ διηγήθηκε την έλλειψη που βίωσε σε βασικά πράγματα, όπως φαγητό και ρούχα, καθώς και πως προσπάθησε να βγάλει χρήματα κατασκευάζοντας μπάλες.

«... ήμασταν πάντα ξυπόλητοι και φορούσαμε ρούχα που πετούσαν οι άλλοι. Το σπίτι ήταν μικρό και είχε μια στέγη που έτρεχε. Χωρίς κανονικό εισόδημα, θυμάμαι ότι σε περισσότερες από μία περιπτώσεις το μόνο φαγητό που μπορούσε να μας δώσει η μητέρα μας ήταν λίγο ψωμί με ένα κομμάτι μπανάνα ... Η μητέρας μου και η γιαγιά μου έραβαν σορτς που φορούσα και πουκάμισα από το ύφασμα που χρησιμοποιούνταν για σακιά από αλεύρι... Δεν είχαμε τα κατάλληλα ρούχα, φυσικά, ούτε καν μια μπάλα. Παίζαμε γεμίζοντας μια κάλτσα με χαρτιά και κουρέλια. Προσπαθήσαμε να της δώσουμε όσο το δυνατόν πιο σφαιρικό σχήμα και μόλις το πετύχαμε τη δέσαμε με κορδόνι».

Η απόδραση των 11 και ο Σταλόνε

Ο κινηματογράφος έφερε τον Πελέ πιο κοντά σε μια μερίδα οπαδών που τον γνώριζαν μόνο από συνομιλίες και αναμνήσεις που τους αφηγήθηκαν άνθρωποι μιας άλλης, προηγούμενης γενιάς. Η αναγνώριση συνέβη με την ταινία «Η απόδραση των 11», του Τζον Χιούστον, μια ταινία στην οποία ο Βραζιλιάνος είναι μέλος μιας ποδοσφαιρικής ομάδας που προσπαθεί να επιβιώσει σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Το καστ περιλάμβανε τους Σιλβέστερ Σταλόνε , Μάικλ Κέιν, Μαξ φον Σίντοου και ποδοσφαιριστές όπως ο Άρντιλες και ο Μπόμπι Μουρ. Η ταινία περιλαμβάνει ένα στιγμιότυπο αξέχαστο με τον Πελέ.

«Ο Τζον Χιούστον μου φώναζε: "Χαλάρωσε, Πελέ. Είναι ταινία, πρέπει να είσαι συνεπής με τη σκηνή, πρέπει να ελέγχεις τα συναισθήματά σου." Ήταν μια ιδιοφυΐα του κινηματογράφου και έμαθα πολλά από αυτόν. Επίσης, έμαθε ότι τα αστέρια δεν είναι πάντα δημοκρατικά. Ο Σταλόνε, για παράδειγμα, δεν επέτρεπε σε κανέναν άλλο να καθίσει στην καρέκλα του στο σετ και επέμενε να σκοράρει ο χαρακτήρας του το νικητήριο γκολ. Καθώς ήταν ο τερματοφύλακας της ομάδας, ο Χατς του έλεγε πως αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει. Εξ ου και η σκηνή όπου ο Σταλόνε αποκρούει ένα πέναλτι στο τέλος».

Το Μαρακανάζο

Κάθε Βραζιλιάνος έχει ένα «Μαρακανάζο» (16 Ιουλίου 1950) στο κεφάλι του. Η περίφημη ήττα της Βραζιλίας από την Ουρουγουάη στον τελευταίο αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1950 σημειώθηκε όταν ο Πελέ ήταν εννέα ετών, ηλικία που ήταν αρκετή για να του κολλήσουν για πάντα στο μυαλό οι εικόνες θλίψης και ερήμωσης. Με αυτόν τον τρόπο θυμάται εκείνη τη μοιραία μέρα για τους Βραζιλιάνους.

«Είπα στον Ντοντίνιο να μην στεναχωριέται, αλλά η μητέρα μου με απώθησε λέγοντας: "Άφησε τον πατέρα σου ήσυχο, άφησέ τον ήσυχο". Υπήρχε σιωπή παντού... Ήταν επίσης η πρώτη φορά που είδα τον πατέρα μου να κλαίει. Πολλοί από τους πατεράδες των φίλων μου τότε δεν μπόρεσαν να συγκρατηθούν. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση καθώς μεγάλωσα νομίζοντας ότι οι άντρες δεν δείχνουν τα συναισθήματά τους έτσι. “Μια μέρα θα κερδίσω το Παγκόσμιο Κύπελλο για σένα”, υποσχέθηκα στον πατέρα μου για να τον κάνω να νιώθει καλύτερα».

Το πρώτο Μουντιάλ και το παρατσούκλι Βασιλιάς

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 στη Σουηδία άλλαξε τη ζωή του Πελέ για πάντα. Ο Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής έχει εντυπωσιάσει τον κόσμο με τις ικανότητες του σε ηλικία 17 ετών. Σε ένα από αυτά τα ματς γεννήθηκε το όνομα που θα τον συνόδευε σε όλη του την καριέρα, O'Rei «Ο βασιλιάς».

«Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 ήταν το εφαλτήριο της φήμης μου. Άρχισα να εμφανίζομαι στα εξώφυλλα εφημερίδων και περιοδικών σε όλο τον κόσμο. Το "Paris Match" δημοσίευσε μια πρωτοσέλιδη ιστορία στην οποία έλεγε ότι υπήρχε ένας νέος βασιλιάς. Το όνομα έπιασε και πολύ σύντομα όλοι άρχισαν να με αποκαλούν Βασιλιά Πελέ ή απλά Βασιλιάς. Οι φίλοι μου μου είπαν ότι ήμουν αληθινός βασιλιάς γιατί με είχε επιλέξει ο λαός».

Ο ρατσισμός

Στην παιδική ηλικία ο Πελέ υπέφερε επίσης από τη μάστιγα του ρατσισμού. Στο σχολείο της Bauru, βίωσε το μπούλινγκ κι έλεγε πώς το χρώμα του δέρματος του ήταν σημάδι διάκρισης.

«Υπήρχε ένα κορίτσι, από τα πρώτα, που ερωτεύτηκα, αλλά ο πατέρας της έβαλε τέλος στη σχέση σύντομα: μια μέρα ήρθε στο σχολείο και την επέπληξε που έκανε παρέα μαζί μου. “Τι κάνεις μαζί με αυτόν;"negrinho"?, φώναξε. Νομίζω ότι ήταν η πρώτη φορά που βίωσα απευθείας τον ρατσισμό και έμεινα άναυδος... Όταν ο πατέρας της την πήρε από το χέρι και την έσυρε μακριά, ήμουν τόσο άναυδος που δεν μπορούσα να κάνω κάποια κίνηση. Έβλεπα και δεν έκανα τίποτα. Μετά έτρεξα στο σπίτι και ξέσπασα σε κλάματα. Η κοπέλα δεν μου μίλησε ποτέ ξανά»

Οι κλωτσιές και η κόντρα με τους Αργεντινούς

Σε μια εποχή που όλα μετρούσαν, τα πόδια του Πελέ ήταν μέρος ενός… κυνηγιού. Το αποκορύφωμα της βίας εναντίον του το βίωσε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966 όταν τελείωσε ένα παιχνίδι με την Πορτογαλία με τραυματισμό. Ο Βραζιλιάνος θυμήθηκε και κάποιο περίεργο επεισόδιο από την κόντρα με τους Αργεντινούς.

«Οι αμυντικοί είχαν την εντολή να με μαρκάρουν προσωπικά... Θυμάμαι στιγμές που έπρεπε να φύγω από το γήπεδο για να δέσω τα κορδόνια μου ή να κάνω κάτι άλλο κι εκεί, δίπλα μου, ήταν ο αμυντικός, επιβλέποντας πώς έσκυβα... Οι Αργεντινοί είναι οι αιώνιοι αντίπαλοί μας... Ένα από τα πιο σκληρά ματς εκείνης της εποχής ήταν ο δεύτερος συνεχόμενος τελικός της Σάντος στο Copa Libertadores, το 1963. Το La Bombonera είναι ένα εκφοβιστικό και κλειστοφοβικό στάδιο. Και οι οπαδοί της Μπόκα φημίζονται για την ενέργεια και το πάθος τους. Μας φώναξαν 'macaquitos de Brasil'... Σε ένα μαρκάρισμα, ένας Αργεντινός με χτύπησε από πίσω και μου έσκισε το σορτς. Τι θα μπορούσα να κάνω με το σκισμένο σορτς; Ο μασέρ έτρεξε κι έφερε ένα άλλο κι εγώ έπεσα στο έδαφος, στη μέση του γηπέδου (περιτριγυρισμένος από κάποιους συμπαίκτες για λίγη ιδιωτικότητα), για να μπορέσω να αλλάξω».

Η όραση

«Όταν σφύριξε το τέλος του τρίτου παγκοσμίου κυπέλλου που κερδίσαμε επικράτησε χάος... Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα οπαδοί μας έβγαλαν τις φανέλες κι ακόμη και τα σορτσάκια μας, φρόντισα να βγάλω τη φανέλα μου μόνο και μόνο για να μην πάρει αυτός που την τραβούσε και το κεφάλι μου μαζί του... Κατάφερα να βρω μια στιγμή ησυχία στο ντους...Όσο ήμουν εκεί, με διέκοψε ένας δημοσιογράφος που είχε καταφέρει να μπει στα αποδυτήρια. Τον ήξερα: ήταν ένας από τους δημοσιογράφους που διέδιδαν φήμες για την όρασή μου. * γονάτισε μπροστά μου, μέσα στο νερό και μου ζήτησε συγχώρεση για όσα είχε γράψει. Απάντησα ότι μόνο ο Θεός μπορούσε να συγχωρήσει και ότι δεν ήμουν Θεός».

*Όταν μιλάει για όραση είναι επειδή πριν από το τουρνουά υπήρχαν εικασίες σε ορισμένα μέσα ότι ο Πελέ είχε προβλήματα μυωπίας.