«Έμεινα έγκυος, μου μείωσαν το συμβόλαιο και μετά με κάλεσαν να γίνω το πρόσωπο της καμπάνιας για την ενδυνάμωση των γυναικών!»

Όταν η Ολυμπιονίκης Άλισον Φέλιξ έμεινε έγκυος, η Nike – ο κύριος χορηγός της – της πρότεινε μείωση της αμοιβής της κατά 70%. Της είπαν να... «ξέρει τη θέση της και απλά να τρέχει».βΩστόσο, εκείνη δεν το έβαλε κάτω. Η συγκινητική της ιστορία ζωής δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Time".

Η Άλισον ακόμα ακούει τις κραυγές

Η Άλισον Φέλιξ ακόμα ακούει τις κραυγές. Στα τέλη του 2018, η έξι φορές Ολυμπιονίκης καθόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών σε νοσοκομείο κοντά στο Ντιτρόιτ και παρακολουθούσε την νεογέννητη κόρη της να δίνει μάχη για τη ζωή της. Η Κάμριν, που γεννήθηκε πρόωρα στην 32η εβδομάδα κύησης, ήταν συνδεδεμένη με monitors. Ο συναγερμός χτυπούσε κάθε φορά που οι γιατροί έπρεπε να διορθώσουν την αναπνοή της.

Όσο τρομακτικοί κι αν ήταν αυτοί οι συναγερμοί, αυτό που ακόμα στοιχειώνει τη Φέλιξ είναι οι κραυγές μιας μητέρας από άλλο μέρος της μονάδας – διαπεραστικές κραυγές που δεν σταματούσαν. Οι νοσοκόμες έσπευσαν να κλείσουν την πόρτα για να μην τις ακούει. Η Άλισον ακόμα δεν ξέρει τι συνέβη με το μωρό εκείνης της γυναίκας, αλλά δεν μπορούσε να ξεφύγει από τη σκέψη του χειρότερου. «Κι αυτό μπορεί να συμβεί στην Κάμριν μου», σκεφτόταν.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η Φέλιξ σχεδίαζε να επιστρέψει στο στίβο και να προσθέσει κι άλλα μετάλλια στο ρεκόρ της. Τότε όμως, η πιο πολυβραβευμένη Αμερικανίδα αθλήτρια όλων των εποχών ένιωθε πιο μακριά από ποτέ από τον στόχο. «Απλά θυμάμαι να σκέφτομαι – δεν ξέρω αν θα επιστρέψω ποτέ. Δεν ξέρω αν μπορώ», έλεγε η Φέλιξ.

Λειτουργούσε με τέσσερις ώρες ύπνου

Δύο χρόνια αργότερα, η Άλισον έκανε προπονήσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που διεξήχθησαν τελικά το 2021 στο Τόκιο, οι οποίοι θα ήταν οι πέμπτοι για την 35χρονη, τότε, αθλήτρια. Η Κάμριν, τότε δύο ετών, ήταν υγιής και πήγαινε στον παιδικό σταθμό. Αλλά εξακολουθούσε να είναι – δύο ετών. Αυτό σήμαινε ότι το προηγούμενο βράδυ πάλευε με τον ύπνο μέχρι τα μεσάνυχτα, αντί να κοιμηθεί στις 8 το βράδυ. Έτσι, η Φέλιξ, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τους προκριματικούς, λειτουργούσε με τέσσερις ώρες ύπνου. «Νομίζω ότι νιώθει ότι πλησιάζουν οι προκριματικοί ή κάτι τέτοιο. Σαν να μη με αφήνει να αναπνεύσω», έλεγε χαμογελώντας.

Αυτό είναι ένα συναίσθημα γνώριμο σε όλους τους γονείς, αλλά οι σωματικές απαιτήσεις της δουλειάς της αποτελούν ένα βάρος που οι περισσότεροι δεν θα νιώσουν ποτέ. Ωστόσο, η Φέλιξ κατάφερε να τα ισορροπήσει όλα – και να επιστρέψει στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Για το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της ήταν «στο κουλουάρ της» – θεωρούσε ότι η δουλειά της ήταν μόνο να κερδίζει μετάλλια και σπάνια μιλούσε δημόσια για κοινωνικά θέματα. «Πάντα σκεφτόμουν ότι δεν πρέπει να λέω πολλά. Όλα πρέπει να είναι όμορφα συσκευασμένα. Αυτό ήταν συνεχώς στο μυαλό μου. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια», λέει.

Επιπλοκές, προεκλαμψία

Ειδικά μετά από όλα όσα πέρασε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η Φέλιξ εμφάνισε προεκλαμψία – μια κατάσταση υψηλής αρτηριακής πίεσης και επιπλοκών στον τοκετό, συχνότερη στις Αφροαμερικανίδες, γεγονός που συνέβαλε στην πρόωρη γέννηση της Κάμριν. Αν και όλα τελικά πήγαν καλά, οι τεράστιες φυλετικές διαφορές στα ποσοστά θνησιμότητας των εγκύων γυναικών στην Αμερική θα μπορούσαν να είχαν φέρει διαφορετικό αποτέλεσμα: έρευνα του CDC από το 2019 έδειξε ότι μια μαύρη γυναίκα με πτυχίο κολεγίου είχε 5,2 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού από μια λευκή γυναίκα με την ίδια εκπαίδευση. Εκείνη τη χρονιά η Φέλιξ κατέθεσε στο Κογκρέσο:

Πρέπει να παρέχουμε μεγαλύτερη υποστήριξη στις γυναίκες άλλου χρώματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Έρευνες δείχνουν ότι η φυλετική προκατάληψη στο σύστημα υγείας σημαίνει ότι οι γιατροί περνούν λιγότερο χρόνο με τις μαύρες μητέρες, υποτιμούν τον πόνο τους, αγνοούν τα συμπτώματα και απορρίπτουν τα παράπονα.

Το πρόβλημα με την εταιρεία Nike

Στη συνέχεια, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα: σε άρθρο της στους New York Times κατηγόρησε τη Nike, τον τότε κύριο χορηγό της, ότι τιμωρούσε την ίδια και άλλες έγκυες αθλήτριες κατά τις διαπραγματεύσεις συμβολαίων. Ήταν μια επικίνδυνη κίνηση – θα μπορούσε να χάσει την κύρια πηγή εισοδήματός της και να αποκλειστεί από μεγάλες διοργανώσεις.

Σύντομα αποχώρησε από τη Nike και υπέγραψε με την εταιρεία "Athleta", καθιστώντας την πρώτη αθλήτρια που χορηγείται από αυτούς, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο και στη Σιμόν Μπάιλς να κάνει το ίδιο τον Απρίλιο. Τον Ιούνιο του 2021, λάνσαρε τη δική της μάρκα αθλητικών παπουτσιών και αθλητικού εξοπλισμού – την Saysh. Αντί να ακολουθεί τους εταιρικούς κανόνες, η Φέλιξ πήρε τον έλεγχο της καριέρας της – και της κληρονομιάς της.

Ένα ακόμα μετάλλιο στο Τόκιο θα την καθιστούσε την πιο πολυβραβευμένη αθλήτρια στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Αλλά η επιρροή της ήδη ξεπερνά τα ρεκόρ. Αφού κατήγγειλε τη Nike, η εταιρεία επέκτεινε την οικονομική προστασία για τις έγκυες αθλήτριες και τις νέες μητέρες. Η Βρετανίδα σπρίντερ Μπιάνκα Γουίλιαμς την ευχαρίστησε λέγοντας: «Χωρίς αυτήν δεν θα ήμουν εδώ που είμαι. Είμαι ευγνώμων που μίλησε, γιατί άλλαξε τις ζωές πολλών γυναικών».

Αν και κέρδισε χρυσά σε σκυταλοδρομίες, σε ατομικά αγωνίσματα αντιμετώπισε για καιρό απογοητεύσεις – από ασημένια στην Αθήνα και το Πεκίνο, μέχρι το τελικά κερδισμένο χρυσό στο Λονδίνο το 2012. Στο Ρίο το 2016 υπέστη μια οδυνηρή ήττα όταν η Σόνα Μίλερ-Ουίμπο από τις Μπαχάμες την κέρδισε με άλμα πάνω στη γραμμή τερματισμού. Γι' αυτό αποφάσισε να συνεχίσει προς το Τόκιο.

Αλλά τότε ξεκίνησαν οι επιπλοκές – οι διαπραγματεύσεις με τη Nike, η εγκυμοσύνη, η απόκρυψη της κοιλιάς κατά τη διάρκεια της προπόνησης τα ξημερώματα, ο περιορισμός των πανηγυρισμών και ο φόβος απώλειας της οικονομικής ασφάλειας. «Ήμουν απομονωμένη και μόνη Ένιωθα ότι ποτέ δεν ήμουν πραγματικά έγκυος», παραδέχεται η Φέλιξ.

Ντροπιαστική κίνηση της Nike

Λίγες μέρες μετά το baby shower, διαγνώστηκε προεκλαμψία και προγραμματίστηκε επείγουσα καισαρική τομή. Ο αδελφός της, Βες, λέει ότι επιβιβάστηκε στο αεροπλάνο για το Μίσιγκαν με τη σκέψη ότι ίσως πήγαινε στην κηδεία της αδελφής του. Η Κάμριν γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2018, επτά εβδομάδες πρόωρα, με βάρος μόλις ενάμιση κιλό. Πέρασε ένα μήνα στο νοσοκομείο πριν πάει σπίτι.

Σε έξι εβδομάδες η Φέλιξ επέστρεψε στις προπονήσεις, αλλά ανάρρωνε πιο αργά από ό,τι περίμενε. Η Nike αρνήθηκε να συμπεριλάβει στο συμβόλαιο προστασία για τις έγκυες αθλήτριες. Ταυτόχρονα, της ζήτησαν να συμμετάσχει σε μια καμπάνια για την «ενδυνάμωση των γυναικών». «Το στομάχι μου ανακατεύτηκε. Ήταν προσβλητικό και εντελώς άστοχο», λέει η Φέλιξ. Τότε αποφάσισε να μιλήσει.

Τρεις μήνες αργότερα, η Nike άλλαξε την πολιτική της και εγγυήθηκε στις αθλήτριες προστασία από τη μείωση των συμβολαίων για 18 μήνες γύρω από την περιόδο της εγκυμοσύνης. Αλλά για τη Φέλιξ ήταν αργά – είχε ήδη υπογράψει με την Athleta και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ντόχα το 2019 κέρδισε τα χρυσά μετάλλια νούμερο 12 και 13 – τα πρώτα της όμως ως μητέρα.

«Έχω σιωπήσει για πολύ καιρό»

Με την έναρξη της Saysh, συγκέντρωσε τρία εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις και δημιούργησε μια μάρκα που επικεντρώνεται στις γυναίκες. Τα παπούτσια της είναι σχεδιασμένα για γυναικεία πόδια, και οι πελάτες αποκτούν πρόσβαση σε μια κοινότητα και περιεχόμενο. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο έτρεξε με τα δικά της σπάικς. Η πανδημία της έκλεισε τα στάδια, οπότε προπονήθηκε παντού – στους δρόμους, σε χορταριασμένες επιφάνειες, ακόμα και σε κλειδωμένο στίβο, που ο προπονητής της, Μπόμπι Κέρσι, έβγαλε πένσα και έκοψε τον φράχτη.

Η ισορροπία μεταξύ μητρότητας, επιχειρηματικότητας και προπόνησης ήταν εξαντλητική, αλλά την ενδυνάμωσε. Αυτή τη φορά, δεν φοβάται πλέον να υψώσει τη φωνή της – ούτε καν εναντίον της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής για την απαγόρευση των διαμαρτυριών. «Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον κόσμο, και δεν είναι στο ολυμπιακό πνεύμα να λογοκρινόμαστε», λέει.

Το τρέξιμο είναι συχνά μοναχικό, αλλά για τη Φέλιξ η μοναξιά σημαίνει ελευθερία. «Έχω σιωπήσει για πολύ καιρό. Σχεδόν πίστεψα ότι δεν είχα τίποτα να προσφέρω. Αλλά όταν λες την αλήθεια σου – από την άλλη πλευρά αυτού του φόβου βρίσκεται η ελευθερία», κατέληξε.