Είναι πολύ σπάνιο Έλληνας που ανακατεύεται με το μπάσκετ να έχει δει το Κάουνας χωρίς….χιόνι. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα του Ευρωπαϊκού μπάσκετ και έχει συνδεθεί ουκ ολίγες φορές με το ελληνικό μπάσκετ και ειδικότερα με τον Παναθηναϊκό!
Για πολλά χρόνια, την εποχή της ενιαίας Σοβιετικής Ένωσης η Ζάλγκιρις ζούσε στη σκιά των ομάδων της Μόσχας. Η πολύχρονη κυριαρχία της ΤΣΣΚΑ απαγόρευε στους Λιθουανούς να δουν την Ζάλγκιρις σε κάποια διεθνή διοργάνωση. Χρειάστηκε το ημερολόγιο να δείξει 4 Νοεμβρίου του 1980 για να ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή ιστορία της Ζάλγκιρις με τον πρώτο διεθνή της αγώνα, στον δεύτερο προκριματικό γύρο του παλιού Κυπέλλου Κυπελλούχων με μια άνετη νίκη 33 πόντων (101-68).
Μπάνιο σε βότκα την εποχή του Σαμπόνις
Για τη Ζάλγκιρις όμως η άνοιξη ήρθε μερικά χρόνια αργότερα με την εμφάνιση του Αρβιντας Σαμπόνις. Το θαύμα της φύσης πλαισίωσε τους εν ενεργεία διεθνείς Ρίμας Κουρτινάιτις και Βαλντεμάρας Χομίτσους και οι δρόμοι της ομάδας διασταυρώθηκαν με αυτούς του ΠΑΟΚ την περιόδο 1984-85 όταν αμφότερες οι ομάδες προκρίθηκαν σε προημιτελικό όμιλο του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Στην πρεμιέρα του ομίλου η Ζάλγκιρις νίκησε με 78-72 στο Αλεξάνδρειο και η αντιπαράθεση των δύο γιγάντων (Φασούλας vs. Σαμπόνις) έκτισε και μια μπασκετική φιλία.
Ο ΠΑΟΚ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που επισκέφθηκε την μπασκετική πρωτεύουσα της Βαλτικής στον αγώνα ρεβάνς μερικές εβδομάδες αργότερα. Στις 4 Ιανουαρίου του 1985 σε ένα παιχνίδι περιορισμένου βαθμολογικού ενδιαφέροντος και σε πολύ φιλική ατμόσφαιρα η Ζάλγκιρις νίκησε τον ΠΑΟΚ με 102-96 και σαν καλός οικοδεσπότης ο Σαμπόνις κάλεσε τον Φασούλα για ένα ποτό μετά το ματς. Όπως γλαφυρά έχει διηγηθεί ο έλληνας σέντερ θυμάται λίγα από την εξέλιξη της βραδιάς αφού ο Σαμπόνις και οι υπόλοιποι Λιθουανοί αποδείχθηκαν πολύ γερά ποτήρια. ‘’Θυμάμαι μόνο ότι ξύπνησα μέσα σε μπανιέρα γεμάτη βότκα, ενώ οι τύποι συνέχιζαν να πίνουν και τραγουδούσαν τραγούδια εναντίον της Μόσχας και της Σοβιετικής Ένωσης’’, θα πει μερικά χρόνια αργότερα
Τα ελληνικά φλερτ με τον ‘’Σάμπας’’
Λίγο πριν εγκαταλείψει την Ευρώπη ο Σαμπόνις έγινε δύο φορές μεταγραφική συζήτηση και αντικείμενο πόθου ελληνικών ομάδων. Tη σεζόν 1988-89 η Ζάλγκιρις βρέθηκε στον ίδιο όμιλο του Κυπελλούχων με την ΑΕΚ. Η ‘’ένωση’’ καιγόταν για τη νίκη στον αγώνα της Αθήνας και παραμονές του παιχνιδιού διέρρευσε η είδηση ότι ο πρόεδρος της Μάκης Ψωμιάδης είχε καλέσει σε τραπέζι τον Σαμπόνις. Την ώρα που το ενδεχόμενο μετακόμισης του Σάμπας στο ΝΒΑ ήταν πολύ πιθανό ο Ψωμιάδης του έκανε πρόταση να παίξει στην ΑΕΚ την επόμενη σεζόν! Η υπόθεση ξεχάστηκε πολύ γρήγορα μετά την πτώση του Ψωμιάδη από την προεδρία μερικούς μήνες αργότερα. Αντίθετα, καλοκαίρι του 1992 όταν ο Σαμπόνις έκλεισε τη συνεργασία του με την Ισπανική Φόρουμ Βαγιαδολίδ ο Ολυμπιακός βρέθηκε σε προχωρημένες συζητήσεις με τον Σαμπόνις. Οι πληροφορίες της εποχής που αργότερα επιβεβαιώθηκαν μιλούσαν για συμφωνία με ένα όρο: Να περιμένει ο Σαμπόνις γιατί ακόμη δεν είχε εγκριθεί δια νόμου η είσοδος δεύτερου ξένου παίκτη στο πρωτάθλημα και τη μοναδική θέση που επιτρεπόταν κάλυπτε ήδη ο Ζάρκο Πάσπαλι! Ο Σαμπόνις κουράστηκε να περιμένει και υπέγραψε στη Ρεάλ με τον Ολυμπιακό να κλείνει αμέσως μετά τον Ρόι Τάρπλεϊ.
Ο Ντομινίκ στο Κάουνας
Η πρώτη επίσκεψη του Παναθηναϊκού στο Κάουνας συνέπεσε με μια ιστορική πρεμιέρα. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1995 ο Παναθηναϊκός έπαιξε στη Λιθουανία τον πρώτο επίσημο αγώνα της εποχής Γουίλκινς! Ο πιο ακριβοπληρωμένος Αμερικάνος στην Ευρώπη μάλλον έπαθε πολιτισμικό σοκ βλέποντας την φτώχια της μετα-Σοβιετικής εποχής αλλά η πρώτη του στην Ευρώπη συνοδεύτηκε μια ταπεινή νίκη. Ο Παναθηναϊκός νίκησε με το φτωχό 59-56 με τον ‘’Νικ’’ να κάνει μέτριο ντεμπούτο με 9 πόντους και ένα….Νίκο να κλέβει την παράσταση. Ο καλύτερος παίκτης του Παναθηναϊκού ήταν ο Νίκος Οικονόμου με 22 πόντους. Ο Παναθηναϊκός κλείδωσε την πρόκριση σε όμιλο της τελικής; Φάσης του πρωταθλητριών με ένα άνετο 86-66 στη ρεβάνς της Γλυφάδας μια εβδομάδα αργότερα
Στην έδρα των 130 ντεσιμπέλ
Η γέννηση της Ευρωλίγκας τέσσερα χρόνια αργότερα έκανε πλέον το ταξίδι στο Κάουνας μια ετήσια υποχρέωση για τις ελληνικές ομάδες. Κλείνοντας θα αναφερθώ σε ένα παιχνίδι που πέρασε στην ιστορία για διαφορετικούς λόγους. Στις 24 Φεβρουαρίου του 2005 ο Παναθηναϊκός ταξίδεψε στο Κάουνας για αγώνα του ΤΟΠ-16. Το συγκεκριμένο παιχνίδι ήταν το πρώτο εκτός έδρας που μεταδόθηκε από τη ΝΟVA που είχε μόλις κλείσει τηλεοπτική συμφωνία με την Ευρωλίγκα! Μια συμφωνία που έδωσε μόνιμη τηλεοπτική στέγη στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση για την επόμενη εικοσαετία. Η εμπειρία της μετάδοσης από την παλιά έδρα της Ζάλγκιρις ήταν μοναδική και εξόχως…οδυνηρή!
Το καταθέτω μετά λόγου γνώσεως αφού ήταν ο πρώτος εκτός έδρας αγώνας που μετέδωσα στη διάρκεια αυτής της εικοσαετίας. Η ηχητική του παλιού γηπέδου της Ζάλγκιρις ήταν τρομακτική λόγω της παράξενης κατασκευής του γηπέδου που είχε στις γωνίες της οροφής κάτι απίθανες λαμαρίνες που πολλαπλασίαζαν τον ήχο. Ήταν μακράν το πιο θορυβώδες γήπεδο της Ευρώπης και η ένταση των συνθημάτων είχε μετρηθεί στα 130 ντεσιμπέλ, όσο περίπου είναι και ο θόρυβος που παράγει η απογείωση ενός αεροπλάνου! Με τις φωνές των Λιθουανών, που έμπαιναν στο γήπεδο κρατώντας μια εξάδα μπύρες στο χέρι, να σκεπάζουν τα πάντα αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο να ακούω από την ενδοσυνεννόηση τα κεντρικά του καναλιού στην Αθήνα. Για την ιστορία ο Παναθηναϊκός νίκησε με 84-73 κάνοντας ένα καθοριστικό βήμα για την πρόκριση του στο φάιναλ φορ και τα πρώτα οκτώ λεπτά του αγώνα δεν τα είδε κανείς στην Ελλάδα γιατί λόγω τεχνικού προβλήματος δεν έφτανε η εικόνα από το Κάουνας. Άλλες εποχές, άλλη Ευρωλίγκα.