NBA Εurope: Το δύσκολο πάντρεμα δύο κόσμων

Ο Δημήτρης Καρύδας γράφει για τη δημιουργία του NBA Europe, τα νέα δεδομένα που θα βάλει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και τις συνέπειες που όλο αυτό θα έχει.

Η επικείμενη και προαναγγελθείσα δημιουργία του ΝΒΑ Europe με αφετηρία την αγωνιστική περίοδο 2027-28 εάν και εφόσον συμβεί θα δημιουργήσει εξ' ορισμού μια νέα συνθήκη στο Ευρωπαϊκό μπάσκετ. Με άγνωστες και απρόβλεπτες αυτή τη στιγμή συνέπειες για το οικοσύστημα του αθλήματος.

Η συνάντηση εκπροσώπων του τύπου με τον CEO του Basketball Champions League Πατρίκ Κομνηνού με τον Γιώργο Αϊβάζογλου, διευθύνοντα συμβούλου του ΝΒΑ Europe περιλάμβανε μια μεγάλη ατζέντα θεμάτων. Για να είμαι ειλικρινής πήγα με μια λευκή κόλα χαρτί και όταν έφυγα αντιλήφθηκα ότι είχα σημειωμένα μπόλικα ερωτηματικά. Ορισμένα φυσιολογικά αφού οι δύο θεσμικοί παράγοντες σε ορισμένα θέματα ήταν αδύνατο να ανοίξουν τα χαρτιά τους και να δώσουν λεπτομερείς εξηγήσεις.

Οι λεπτομέρειες και τα επί μέρους θέματα είναι δεκάδες. Και είναι πολύ δύσκολο να αναλυθούν ένα προς ένα. Τουλάχιστον για το συγκεκριμένο άρθρο θα μείνω αυστηρά στο γενικό πλαίσιο.

Η FIBA που εκπροσωπείται από το BCL θεσμικά έχει ένα πολύ διακριτό ρόλο: Τις βασικές αρχές και αξιώματα του μπάσκετ. Με απλά λόγια: Μπάσκετ για όλους, όχι κλειστές λίγκες, αξιοποίηση και συνεχής αναβάθμιση των εθνικών πρωταθλημάτων και των εθνικών ομάδων. Για δεκαετίες τώρα υπηρετεί πιστά αυτό το πλάνο.

Το ΝΒΑ είναι ένας οργανισμός που παράγει αθλητικό θέμα με σκοπό το κέρδος. Και στο τέλος της ημέρας βλέπει αριθμούς, η δε ποιοτική αναβάθμιση του προϊόντος έχει πρωτίστως να κάνει με ην εμπορική αύξηση του.

Η υπεροψία της Βαρκελώνης

Η υπόθεση μοιάζει ως μια προσπάθεια συνένωσης δύο κόσμων με εντελώς διαφορετικές φιλοσοφίες. Μια τέτοια συνεργασία δεν μοιάζει αδύνατη αλλά μπορεί να αποδειχθεί και εξαιρετικά δύσκολη. Πιο λογικό θα έμοιαζε το ΝΒΑ να συνεργαζόταν στη δημιουργία της νέας λίγκας ή στην αναβάθμιση της υπάρχουσας με την Ευρωλίγκα που είναι μια εταιρεία με παρόμοιους στόχους. Αθλητική ψυχαγωγία στο όνομα του κέρδους. ΝΒΑ και Ευρωλίγκα μοιάζουν ως πιο συμβατά ‘’’σώματα’’.

Η προ έτους προσπάθεια του ΝΒΑ να εισχωρήσει στην Ευρωλίγκα και να αναλάβει το μάνατζμεντ ης διοργάνωσης απέτυχε. Πολλές φορές δια στόματος του δικού της CEO Παούλιους Μοτιεγιούνας κατηγόρησε εμμέσως πλην σαφώς για πρακτικές που θα μπορούσαν να αποδοθούν με τον όρο ‘’αποικιοκρατική πολιτική’’. Πιθανώς και να έχει δίκιο.

Στην πράξη όμως η Euroleague έχει διαλέξει ένα δρόμο απομονωτισμού που χαράχθηκε το 2001 όταν πέτυχε τη διάλυση της θνησιγενούς SuproLeague και απέκτησε το μονοπώλιο αλλά και το καλοκαίρι του 2016 όταν με την έλευση της IMG ματαίωσε την εισβολή της FIBA και τη σχεδόν βέβαιη διάλυση της! Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος από το 2021 και εντεύθεν δημιούργησαν ένα αέρα υπεροψίας στη Βαρκελώνη. Κάπως έτσι οι ομάδες μέλη της αρνήθηκαν ουσιαστικά την χείρα φιλίας που τους έτεινε λίγο μετά την εκλογή του ο γ.,γ. της FIBA Ανδρέας Ζαγκλής που ήταν υπέρμαχος της προσπάθειας για γεφύρωση του σχίσματος.

Αυτό πρακτικά άφησε μόνη της στην αρένα την Euroleague και υποχρέωσε το ΝΒΑ να στραφεί στον μοναδικό εταίρο που μπορούσε να βρει στην Ευρώπη: Τη FIBA δια μέσου του BCL.

Σίγουρη κερδισμένη η FIBA

Για τη FIBA η συγκεκριμένη συνεργασία παρότι έχει ‘’γκρίζες ζώνες΄΄ μοιάζει με μια win συνθήκη. Εάν τα πράγματα πάνε καλά για την υπό δημιουργία λίγκα θα έχει πετύχει με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: Θα ‘’εξαφανίσει’’ την Euroleague και θα βρεθεί στο προσκήνιο ως μοναδικός εταίρος του νέου πρωταθλήματος. Εάν το εγχείρημα αποτύχει δεν θα χάσει απολύτως τίποτα. Το BCL θα συνεχίσει την επιτυχημένη διαδρομή του και θα παραμείνει ο πλέον δελεαστικός προορισμός για τις ομάδες δεύτερης ταχύτητας αφού μετά από 10- χρόνια ζωής δεν συναγωνίζεται απλά το Eurocup αλλά πιθανώς το έχει προσπεράσει. Και η αποτυχία θα χρεωθεί 100% στο ΝΒΑ.

Η βασική λογική της FIBA για ένα ανοιχτό πρωτάθλημα ουσιαστικά προσκρούει στη λογική του ΝΒΑ. Το επιχείρημα των τεσσάρων ανοιχτών θέσεων (1 για τον πρωταθλητή του BCL και άλλες τρεις από [προκριματικά τουρνουά) ναι μεν δίνει την αίσθηση ενός πρωταθλήματος που δημιουργεί ευκαιρίες αλλά στην πράξη θα αντιμετωπίσει ουκ ολίγα θέματα που τέθηκαν στη συζήτηση όπως τη δημιουργία ομάδων ανσασέρ κλπ. Υπενθυμίζω ότι και η Ευρωλίγκα είχε προκριματικά τουρνουά μέχρι το 2015 αλλά τα εγκατέλειψε στο όνομα της προσέλκυσης εμπορικά και οικονομικά ισχυρών κλαμπ καταφεύγοντας στη μέθοδο των wild cards που ισχύει την τελευταία δεκαετία.

Το ΝΒΑ ήδη έχει απλώσει δίχτυα σε τρεις τουλάχιστον ομάδες της ηπείρου με κοινά χαρακτηριστικά: Ισχυρές ποδοσφαιρικές ομάδες, μεγάλη βάση φιλάθλων και υψηλή δημοφιλία. Είναι πολύ πιθανό στο σχήμα των 12 ομάδων με εγγυημένες θέσεις να υπάρχουν το 2017 μια ομάδα από το Μάντσεστερ, η Ρασίγκ Παρί (καμία απολύτως σχέση με την μπασκετική Παρί) και η Μίλαν (επίσης καμία σχέση με την Αρμάνι). Και είναι εξίσου πιθανό μέσα στην επόμενη διετία οι τρεις αυτές ομάδες να μην έχουν προλάβει καν να παίξουν μια σεζόν στο εθνικό τους πρωτάθλημα!

Υπάρχει η τεχνογνωσία;

Το ΝΒΑ διαθέτει υψηλή τεχνογνωσία στους τομείς του μάρκετινγκ. Μόνο που και εντός συνόρων τα πράγματα πλέον δεν είναι ίδια με την εποχή του αείμνηστου Ντέιβιντ Στερν όταν το ΝΒΑ διεκδίκησε και πήρε το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας στην αγορά των Αμερικάνικων επαγγελματικών σπορ.

Σήμερα, είναι καθαρά τρίτο πίσω από την εμπορική λαίλαπα που αντιπροσωπεύει το NFL και μετά το παραδοσιακό αμερικάνικο σπορ του μπέιζμπολ. Η προσπάθεια επέκτασης στον Καναδά εγκαταλείφθηκε και έμεινε μόνο το Τορόντο, ενώ η πρόσφατη δημιουργία του NBA Africa δεν απέφερε τα άμεσα, τουλάχιστον, οφέλη που προσδοκούσαν. Η προσέγγιση της Ευρωπαϊκής πραγματικότητας είναι μια εξ΄ορισμού δύσκολη υπόθεση.

Ας θέσουμε ως παράδειγμα τη χώρα μας. Εάν το ΝΒΑ κατορθώσει να προσεταιριστεί τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό θα επιφέρει ένα καίριο πλήγμα στην Ευρωλίγκα. Ποιος όμως από τους δύο συλλόγους (ή και οι δύο) θα πεισθεί να εγκαταλείψει την Ευρωλίγκα και με ποιους όρους; Εάν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό το ΝΒΑ έχει μόνο μια διέξοδο. Τη δημιουργία μιας ομάδας που θα χρηματοδοτούν αμερικάνικα κεφάλαια.

Η επιτυχία της Παρί είναι ένα καλό παράδειγμα μόνο που εκεί η νεοσύστατη ομάδα δεν είχε να ανταγωνιστεί κολοσσούς δημοφιλίας αλλά τη Βιλερμπάν, τη Λιμόζ και το Μονακό! Εάν το ΝΒΑ διαλέξει να ενισχύσει οικονομικά μια Τρίτη ελληνική ομάδα, αυτόματα θα μπει σε μια επικίνδυνη γκρίζα ζώνη και θα κατηγορηθεί ότι λειτουργεί επιλεκτικά κάτι για το οποίο κατηγορείται εδώ και πάνω από μια δεκαετία η Ευρωλίγκα με τα κλειστά συμβόλαια σε Ολυμπιακό και Παναθηναϊκός. Φαύλος κύκλος και δεν είναι ο μοναδικός…

Θα μπορούσα να παραθέσω άλλα δέκα θέματα που καταλήγουν κάπως έτσι. Αντ΄ αυτού ας περιμένουμε τους επόμενους δύο μήνες όταν το ΝΒΑ θα μιλήσει με τους ενδιαφερόμενους και καταστήσει σαφές το οικονομοτεχνικό μοντέλο του, κάτι που στις πρώτες διερευνητικές επαφές, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε δεν έχει γίνει.